Schizofrenie, bipolaire stoornis (ook wel manisch-depressieve stoornis genoemd) en ernstige depressie zijn ingrijpende psychiatrische aandoeningen met een afwijkende hersenontwikkeling. Ook kinderen van ouders met zo’n aandoening hebben een hoge kans op een afwijkende hersenontwikkeling en psychiatrische problemen. Twee van de drie kinderen van een ouder met zo’n aandoening ontwikkelt zelf een psychiatrische aandoening.
Hierbij speelt een interactie tussen biologische factoren en omgevingsinvloeden een rol: er is een verhoogde erfelijke kwetsbaarheid, welke gepaard gaat met een vroege afwijkende hersenontwikkeling, uiteindelijk, onder andere onder invloed van omgevingsfactoren, leidt tot psychiatrische symptomen. Hoewel een ernstige psychiatrische aandoening vaak pas aan het einde van de adolescentie of in de volwassenheid gediagnosticeerd wordt, hebben kinderen van ouders met een ernstige psychiatrische aandoening al op zevenjarige leeftijd beperkingen in hun cognitief functioneren en zijn psychiatrische symptomen vaker aanwezig gedurende de pubertijd. Complicaties van de zwangerschap, ongunstige opvoedingsstijl, verminderde hechting en verminderde structuur in een gezin vergroten de kans op het ontwikkelen van psychiatrische klachten en ontwikkelingsproblemen. Ook trauma en stress spelen een rol.
"Als moeder met een psychiatrische ziekte, vind ik het heel belangrijk om al vroeg in het leven van mijn dochter te weten of ze risico loopt om zelf ook ziek te worden. Het kan zo’n verschil maken: ik kan haar leren om te gaan met stress. Preventie is beter dan genezen!"
Hoe vroeger interventies ter bevordering van een goede ontwikkeling op dit gebied ingezet worden, hoe effectiever ze zijn. Daarom is het essentieel om een afwijkende hersenontwikkeling zo vroeg mogelijk te signaleren, waarmee passende begeleiding ingezet kan worden en de kans op het ontwikkelen van ziekte en symptomen van afwijkende ontwikkeling verkleind wordt.
Er is een tekort aan kennis over de vroege hersenontwikkeling van kinderen van ouders met een ernstig psychiatrische aandoening en er is een hiaat in kennis over hoe de klinische zorg voor deze kinderen verbeterd kan worden.
“Samen met mijn mede-onderzoekers in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis hopen we antwoorden te vinden en zo deze risico groep al vroegtijdig te kunnen ondersteunen” – Neeltje van Haren, neuropsycholoog en hoogleraar
Update zomer 2023
Met dank aan de steun van onze donateurs, is dit project in een unieke samenwerking tussen de afdelingen Verloskunde en Gynaecologie en Kinder- jeugdpsychiatrie en Psychologie en Psychiatrie gestart.
Het doel van dit project is tweeledig: het verbeteren van de zorg voor deze gezinnen en deze begeleiding te ondersteunen door middel van verbeterd inzicht in de (zeer) vroege hersenontwikkeling. Lisanne van Houtum, die sinds november 2022 als postdoctoraal onderzoeker bij het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis werkt, werkt samen met professor Neeltje van Haren en gynaecoloog Hilmar Bijma aan de PANDA-studie (Prenatal And Neonatal Development – An offspring study of severe mental illness / Prenatale en neonatale ontwikkeling: een studie in kinderen van ouders met een ernstige psychiatrische aandoening).
Wytemaweg 80
Postbus 2040
3015 CN Rotterdam
IBAN NL53 INGB 0000 0701 67
Projecten binnen de volwassenenzorg in het Erasmus MC steunen? Dat kan via de Erasmus MC Foundation
Doneren
